مقدمه
آزمایش خون کامل، یک آزمایش ساده و نسبتا کم‌هزینه است. انجام این آزمایش گرچه بسیار ساده است، اما گاهی جان یک انسان را نیز می‌تواند نجات بدهد! شاید به نظرتان این حرف عجیب باشد، چرا که متاسفانه بسیاری افراد، خصوصا در کشور ما، فکر می‌کنند آزمایش خون کامل فقط وقتی ضروریست که بیماری یا مشکل جدی برای آن‌ها رخ دهد؛ در حالی که این تفکر کاملا غیرعلمی و اشتباه است. انجام آزمایش خون کامل و سالانه برای هر فردی، خصوصا افراد بالای 30 سال، ضرورت دارد.
حتما پس از خواندن این جمله به فکر هزینه‌ای افتاده‌اید که باید صرف آزمایش کنید؛ آن هم در این شرایط اقتصادی وخیم! اما اشتباه نکنید. به این فکر کنید که آیا آزمایش کامل خون برای شما هزینه‌برتر است یا هزینه‌کردن برای درمان بیماری؟- بیماری‌ای که ممکن است بسیار سخت باشد و لاعلاج!
در واقع اگر بخواهیم هم با نگاه علمی و هم اقتصادی به ماجرا نگاه کنیم، آزمایش کامل خون یک نوع صرفه‌جویی اقتصادی به حساب می‌آید و نه یک هزینه ی اضافی؛ چرا که با انجام به موقع و دوره‌ای آزمایش، از احتمالِ بُروز یا پیشرفت هرگونه بیماری مطلع خواهید شد و به این ترتیب خیلی زود به داد بدنتان می‌رسید و مجبور به صرف هزینه‌های زیاد هم نمی‌شوید.
آزمایش CBC در یک کلام!آزمایش خون کامل (CBC) تشخیص پیش از بروز بیماری!
تمام آنچه گفتیم، تنها با یک آزمایش ساده به نام آزمایش خون کامل یا همان آزمایش CBC، قابل‌تشخیص است. آزمایش خون CBC در واقع به‌معنای یک آزمایش کامل از نمونه‌ی خون شماست که امکان تشخیص وضعیت سلامتی شما به‌صورت کلی و همچنین تشخیص طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها از جمله کم‌خونی را دارد.
بیماری‌های قابل تشخیص با آزمایش CBC آزمایش خون کامل (CBC) تشخیص پیش از بروز بیماری!
آزمایش خون CBC می‌تواند طیف وسیعی از مشکلات بدن را به پزشک گزارش دهد. در این آزمایش که تعداد گلبول‌های قرمز و سفید خون و همچنین تعداد پلاکت‌ها بررسی می‌شود، به تحلیلی مفید از شرایط بدن می‌رسند؛ به‌طور مثال در این آزمایش می‌توان کم‌خونی، کمبود انواع ویتامین و وجود عفونت در بدن را تشخیص داد. همچنین در صورتی که دچار ضعف، سرگیجه، گرگرفتگی، تب و… هستید به یافتن دلیل این مشکلات کمک می‌کند.
علاوه بر این‌ها اگر از قبل با یک بیماری زمینه‌ای درگیر بوده‌اید، پزشک می‌تواند با تجویز آزمایش خون CBC و بررسی و تفسیر آن، نظارت و کنترل مستقیم و موثری بر روند بهبود و وضعیت بیماری شما داشته باشد.
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای خونی قابل‌بررسی در آزمایش CBC، شمارش تعداد پلاکت‌های خون است. اگر تعداد پایین باشد احتمال دارد فرد دچار خونریزی داخلی باشد و این علامتی جدی برای تشخیص بیماری و شیوه‌ی درمان خواهد بود. به جز این‌ها، این آزمایش در تشخیص بسیاری از سرطان‌ها نیز کمک‌کننده است.
تشخیص سرطان با آزمایش خون CBC
یکی از بدترین و نگران‌کننده‌ترین بیماری‌های جهان بدون شک بیماری سرطان است؛ یک بیماری که بسیاری از افراد گمان می‌کنند امکان تشخیص و درمان آن به‌سختی امکان‌پذیر است؛ اما به هیچ‌وجه سرطان بیماری‌ای به خطرناکی تصور ما نیست!
بله! درست شنیدید: سرطان می‌تواند آنقدرها که فکر می‌کنیم خطرناک نباشد، اگر و فقط اگر به موقع به فریادش برسیم! برای اینکه سرطان یک بیماری کشنده نباشد، احتیاج به چکاپ کامل بدن در بازه‌های زمانی مشخص و انجام آزمایش کامل CBC و سایر آزمایشات تخصصی و همچنین رعایت سبک زندگی سالم است.
یکی از راه‌های تشخیص بعضی سرطآن‌ها، آزمایش کامل خون یا همان آزمایش کامل CBC است. این آزمایش قادر است نشانه‌های اولیه‌ی برخی سرطآن‌ها را به پزشک گزارش دهد. اگرچه همواره نشانه‌های موجود در این آزمایش نشان‌دهنده‌ی سرطان نیست، پزشک بنابر وضعیت بیمار می‌تواند انجام آزمایشات بیشتری را در جهت تشخیص سرطان در دستور کار قرار دهد. در ادامه به سرطآن‌هایی که ممکن است در آزمایش کامل خون قابل تشخیص باشند اشاره خواهیم کرد:
- سرطان خون و سرطان غدد لنفاوی : این سرطآن‌ها با کاهش محسوس گلبول‌های سفید همراهند و از آنجایی که آزمایش کامل CBC امکان تشخیص تعداد گلبول‌های سفید را دارد، می‌تواند در تشخیص این سرطآن‌ها موثر باشد.
- سرطان مغز استخوان: در این سرطان برعکس سرطان خون و سرطان غدد لنفاوی، تعداد گلبول‌های سفید افزایش می‌یابد و باز هم در آزمایش خون کامل امکان تشخیص این سرطان از طریق شمارش گلبول‌های سفید وجود دارد.
- سرطآن‌های گوارشی: در این سرطآن‌ها تعداد گلبول‌های قرمز خون به‌شدت افزایش می‌یابد؛ بنابراین در یک آزمایش CBC امکان تشخیص این نوع سرطآن‌ها هم تا حدودی وجود دارد.
- سرطان ریه: در این سرطان هم تعداد گلبول‌های قرمز افزایش می‌یابد که می‌توان در آزمایش کامل خون تعداد گلبول‌های قرمز را شمارش کرد و این سرطان را تا حدودی تشخیص داد.
البته باید این نکته را متذکر شد که آزمایش CBC امکان تشخیص صد‌در‌صد هیچ سرطانی را ندارد و قطعا در صورت مشکوک شدن پزشک به هر کدام از سرطآن‌ها، نیاز به آزمایشات تکمیلی خواهد بود؛ اما همان طور که گفته شد با داشتن بعضی نشانه‌ها که توسط این آزمایش مشخص می‌شوند، فرد برای چکاپ کامل سرطان به مراکز درمانی ارجاع داده می‌شود.
فاکتورهای موجود در آزمایش CBC و تفسیرشان
تفسیر آزمایش خون کامل یا همان آزمایش CBC توسط پزشک انجام می‌شود؛ اما بد نیست اطلاعات مختصری درباره‌ی هریک از پارامترهای این آزمایش داشته باشید تا بتوانید آزمایش خود را تا حد نیاز تفسیر کنید. در ادامه میزان نرمال هر فاکتور آورده شده است؛ اما یادتان باشد که مقدار نرمال هر فاکتور در جواب آزمایشتان نیز ذکر می‌شود:
- شمارش گلبول‌های قرمز یا RBC: هرگونه اختلال در تعداد گلبول‌های قرمز می‌تواند نشانه‌های جدی از خونریزی داخلی یا خارجی باشد. به‌طور کلی عدد نرمال برای گلبول‌های قرمز در آزمایش CBC باید بین۴/۵ میلیون تا ۵/۹ میلیون سلول در هر میلی‌لیتر در مردان و ۴/۱ میلیون تا ۵/۱ میلیون سلول در هر میلی‌لیتر در زنان باشد.
- شمارش گلبول‌های سفید یا WBC: زیاد بودن گلبول‌های سفید می‌تواند نشانه‌ی عفونت در بدن باشد، کم بودن تعداد گلبول‌های سفید می‌تواند نشانه‌ی ضعف در سیستم ایمنی فرد باشد. عدد نرمال برای گلبول‌های سفید ۴۵۰۰ تا ۱۱۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر است.
- شمارش تعداد پلاکت خون یا PLT: اختلال در تعداد پلاکت‌های خون می‌تواند نشانه‌ی انواع بیماری‌های خونی باشد. به‌طور کلی پلاکت‌های خون وظیفه‌ی انعقاد خون هنگام خونریزی را به عهده دارند؛ پس اگر خونریزی شما زود بند نمی‌آید و تعداد پلاکت‌های خون شما کاهش یافته، بهتر است به متخصص مراجعه کنید. تعداد ۱۵۰ هزار الی ۴۰۰ هزار پلاکت در هر میلی متر مکعب خون بازه‌ی نرمال این فاکتور محسوب می‌شود.
شرایط لازم و مراحل انجام آزمایش خون کامل آزمایش خون کامل (CBC) تشخیص پیش از بروز بیماری!
به‌طور کلی آزمایش خون کامل یک آزمایش ساده و بدون دردسر به حساب می‌آید و برای این آزمایش نیاز به آمادگی قبلی خاصی وجود ندارد، حتی باید گفت برای آزمایش CBC نیاز به ناشتا بودن نیست؛ مگر اینکه پزشک شما به جز این آزمایش برای شما آنالیز پارامترهای دیگر خون را نیز تجویز کرده باشد.
روند آماده سازی برای این آزمایش ساده بوده و تنها لازم است شما لباسی پوشیده باشید که آستین‌های آن به راحتی بالا برود. همچنین این آزمایش در کمتر از 30 ثانیه و فقط با فروکردن یک نیدِل در رگ دست و استخراج مقدار کمی خون امکان‌پذیر است؛ بنابراین نگران درد نباشید چرا که نهایتا شما دردی شبیه به نیش یک پشه را تجربه خواهید کرد.
بعد از اتمام نمونه‌گیری به‌منظورِ جلوگیری از سرگیجه چند دقیقه روی صندلی بنشینید و پس از آن به صورت ناگهانی از روی صندلی بلند نشوید.
در شرایط زیر انجام آزمایش CBC توصیه می‌شود
- برای کنترل وضعیت کلی بدن و چکاپ سالانه؛
- در صورت وجود هرگونه ضعف یا سرگیجه؛
- در صورت خونریزی‌های پی‌در‌پی که خونریزی دیر قطع می‌شود؛
- سرماخوردگی پیاپی؛
- مشکوک بودن به هرگونه عفونت.
سخن پایانی
آزمایش کامل خون یا همان آزمایش کامل CBC یک آزمایش بسیار ساده، کم‌هزینه و تقریبا بدون درد است که می‌تواند زندگی شما را نجات دهد!
این آزمایش برخلاف سادگی قادر است طیف وسیعی از بیماری‌های خطرناک را پیش از اینکه به مرحله‌ای حساس و غیر قابل درمان برسند تشخیص دهد. تشخیص زود هنگام بیماری‌ها باعث خواهد شد اولا شما دچار بیماری‌های سخت نشوید و سلامتی که بزرگترین دارایی هر انسان است را از دست ندهید و دوما از هزینه‌های اضافی که برای درمان بیماری‌های سخت باید بپردازید جلوگیری می‌کند؛ بنابراین هم خودتان این آزمایش را در روتین زندگیتان قرار دهید و هم از تمام کسانی که برای شما عزیز هستند و سلامتی آن‌ها برای شما مهم است بخواهید این آزمایش را انجام دهند یا حداقل درباره‌ی آن تحقیق کنند؛ چون مطمئنا بعد از آگاهی از اهمیت آزمایش خون کامل، به فکر انجام این آزمایش خواهند افتاد.
سؤالات متداول
- هر چند وقت یک بار باید آزمایش کامل خون یا CBC بدهیم؟
برای تمام افراد بالای 30 سال، توصیه می‌شود این آزمایش حداقل سالی یک‌بار انجام شود و اگر نتیجه‌ای مشکوک در آزمایش وجود داشت بهتر است با تشخیص پزشک به‌صورت دوره‌های کوتاه‌تر آزمایش CBC را تکرار کنید. - آیا آزمایش کامل خون شامل بیمه می‌شود؟
بستگی به بیمه‌ای که تحت پوشش آن هستید دارد؛ اما معمولا وقتی آزمایش CBC با تجویز دکتر باشد، بیمه‌های درمانی بخشی از هزینه‌ی این آزمایش را به عهده می‌گیرند.
شما می‌توانید تمامی آزمایشات خود را در منزل یا کلینیک‌های طرف قرارداد آوا هلث انجام بدهید. برای اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
منابع
