اختلال گفتاری سلوک یا اختلال گفتاری سلوک، یکی از اختلالات گفتاری است که در آن کودکان دچار مشکل در تولید صحیح و قابل فهم صداهای بعضی حروف هستند. این اختلال معمولاً در سنین پایین تر شروع می شود و ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد، اما در برخی موارد نیاز به مداخله تراپوتیک دارد.
علائم اختلال گفتاری سلوک در کودکان به شرح زیر است:
1- تکرار کلمات، صداها، عبارات و جملات: کودکان با این اختلال ممکن است هنگام صحبت تکرار کنند، به عنوان مثال “من من من”، “آن آن آن”، “مامان مامان مامان”.
2- تعویض صداها: برخی کودکان با این اختلال ممکن است بجای تولید صدای خاص، صدای دیگری را تولید کنند. به عنوان مثال، بجای گفت “پسر”، “بسر” را بگویند.
3- قطع و وصل شدن جملات: بعضی کودکان با این اختلال هنگام صحبت، جملات را قطع و وصل می‌کنند. به عنوان مثال، “من… دوست دارم بازی کنم”.
4- تأخیر در شروع صحبت: برخی کودکان با این اختلال ممکن است تأخیر در شروع صحبت داشته باشند و چند ثانیه بعد از اینکه سؤال پرسیده شده است، پاسخ را بدهند.
5- تلاش برای جلوگیری از این اختلال: برخی کودکان با این اختلال تلاش می‌کنند که جلوی آن را بگیرند و به همین دلیل ممکن است خجالت بکشند یا ناراحت شوند.
6- ناراحتی و اضطراب: به علت مشکلات در تولید صحبت، کودکان با این اختلال ممکن است ناراحت شوند و حساسیت به خودشان داشته باشند.
7- عدم توانایی در گفتار فوری: برخلاف سایر کودکان، کودکان با این اختلال نمی‌توانند به سرعت و فوری صحبت کنند و باید برای تولید صدا و بیان کلمات به آن ها زمان بیشتری داد.
دلایل ایجاد اختلال گفتاری سلوک در کودکان:
1- عوامل ژنتیکی: برخی از کودکان به دنبال وراثت ژن‌های خاص، ممکن است با مشکلات گفتاری روبرو شوند. بعضی از این ژن‌ها باعث کاهش توانایی های زبانی و تأخیر در توسعه زبان مادری می‌شوند.
2- عوامل زاییده‌شده: بعضی از کودکان به دنبال عوامل زاییده‌شده، مثلاً صدمات سر، حادثه، بروز سکته مغزی و… با مشکلات گفتاری روبرو شده و نمی‌توانند به خوبی صحبت کنند.
3- فرآیندهای شنیدار و تحلیل: فرآیندهای شنیدار و تحلیل نقش قابل توجه در تولید صحیح گفتار دارند. برخی از کودکان به دلیل مشکلات در فرآیندهای شنیدار و تحلیل، نمی‌توانند به خوبی صحبت کنند.
4- مشکلات شناختی: بعضی از کودکان به دلیل مشکلات شناختی، مثلاً اختلالات توجه و هایپراکتیویتی، نمی‌توانند به خوبی صحبت کنند.
5- عوامل زبان‌آموزشی: بعضی از کودکان به دلایل زبان‌آموزشی، مثلاً عدم تمرین کافی در استفاده از زبان، نمی‌توانند به خوبی صحبت کنند.
6- عوامل رفتاری: بعضی از کودکان به دستورالعمل‌های رفتار پرورشگاه چیره نشده و با مشکلات گفتار روبرو شده و نمي توانند به خوبي صحبت كنند.
7- عامل جسمي: بعضي كودكان با عوامل جسمي مانند سكته مغزي، آسيب به مغز و يا ديگر عوامل این چنینی دست و پنجه نرم کرده اند و تجربه این عوامل سبب ایجاد این مشکل گفتاری در افراد شده است.
روش های تشخیص برای بررسی بيماري گفتاري سلوك شامل:
1- آزمایش های فعال: در این روش، فرد با استفاده از نوع خاصی از تحرکات دست و پا، سعی در تولید صدا دارد. با تحليل نحوه توليد صداي فردي كه به كمك يك ركوردينگ صوتي ثبت شده است، پزشكان قادر خواهند بود نقص در توليد صدا را تشخيص دهند.
2- آزمایش های غیرفعال: در این روش، فرد باید به سوالاتی که پزشک می پرسد، پاسخ دهد. با تحلیل نحوه گفتار و صدای فرد، پزشکان قادر خواهند بود نقص در گفتار و صدا را تشخیص دهند.
3- آزمایش های تصویربرداری: در این روش، با استفاده از تصاویر MRI و CT Scan، مغز فرد بررسی می شود. با تحلیل نقاط ضعف و قوت مغز، پزشکان قادر خواهند بود نقص در گفتار و صدا را تشخیص دهند.
4- آزمایش های الکتروفیزیولوژی: در این روش، با استفاده از الکترومایوگرافی (EMG) و الکتروانسفالوگرافی (EEG)، فعاليت عضلات و فعاليت مغز بررسي مي شود. با تحليل نحوه فعاليت عضلات و فعاليت مغز، پزشکان قادر خواهند بود نقص در گفتار و رفتار را تشخیص دهند.
روش های درمانی اختلال گفتاری سلوک:
1- دارو درمانی: داروهای مخصوص برای کنترل علائم بیماری پارکینسون شامل دسته های مختلف از جمله دسته دپروپیریدول، لودوپا، راساگیلین و آپومورفین هستند. این داروها به منظور کنترل لرزش، سفت شدن عضلات و بهبود حجم صدای گفتار استفاده می شود.
2- فعاليت فيزيكي: فعاليت فيزيكي مانند يوگا، تمرينات تنفسي و تمرينات مقاومتي به عنوان يك روش درمان براي بيماران با بیماری پارکینسون مفید است. این فعالیت ها به منظور بهبود حرکت و کنترل عضلات بدن و همچنین بهبود حجم صدای گفتار استفاده می شود.
3- درمان گفتاری: درمان گفتاری شامل تلاش برای بهبود صدای گفتار، آوازخوانی، تقویت عضلات صورت و دهان و آموزش فنون نفس گیری است. این روش ها به منظور بهبود کیفیت صدای گفتار و کاهش لرزش صدای گفتار استفاده می شود.
4- رژيم غذايي: رژيم غذايي سالم با كافي بودن فيبر، پروتئین، و مقادير كافي از فيتامین‌ها و مواد معدنی نقش مهم در كنترل علائم بیماری سلوک دارد.
پرسش های متداول
1. اختلال سلوک چیست؟
اختلال سلوک یا تکرار بیش از حد کلمات، عبارات و صداهای خاص توسط کودکان است که ممکن است باعث مشکلات در ارتباطات آنها با دیگران شود.
2. چه علائمی نشان دهنده ی اختلال سلوک هستند؟
علائم اختلال سلوک شامل تکرار کردن کلمات و عبارات، قطع و وصل شدن صحبت ها، تأخیر در آغاز صحبت کردن، تلاش برای جبران خطای خود و استفاده از رفتار های جانبی نظیر حرکات بدنی و رفع تنش هستند.
3. آیا این اختلال به صورت پایدار در کودکان باقی می‌ماند؟
بستگی به شدت و نحوه ی درمان دارد. در بعضی موارد، اختلال سلوک به صورت پایدار در کودکان باقی می‌ماند، اما با درمان مناسب و به موقع، بسیاری از کودکان قادر به کنترل این اختلال هستند.
4. چه راهکارهایی برای درمان اختلال سلوک وجود دارد؟
راهکارهای درمانی شامل تغییرات در رفتار و شیوه ی صحبت کردن، تمرینات تنفسی و گفتگو با یک مشاور حرفه‌ای است. همچنین، داروهای خاص نظیر آنتیدپرسانت ها نیز ممکن است به عنوان راه حل های دستور داده شده توسط پزشک استفاده شود.
5.آیا اختلال سلوک قابل پیشگیری است؟
بله، برخی از اختلالات سلوک قابل پیشگیری هستند. به عنوان مثال، تغذیه سالم، ورزش منظم، کاهش استفاده از الکل و مواد مخدر و کاهش تنش‌های روحی می‌تواند به پیشگیری از بعضی از اختلالات سلوک کمک کند. همچنین، در صورت شروع نشانه‌های اولیه یا شدید شدن علائم، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را آغاز کنید.
